Hội chứng truyền máu song thai (TTTS) là gì?
Hội chứng truyền máu song thai (Twin To Twin Transfusion Syndrome – TTTS) là một rối loạn nghiêm trọng xảy ra ở cặp song sinh giống hệt nhau và đa thai. Hội chứng này xảy ra khi các mạch máu của nhau thai chia sẻ và liên kết với nhau. Điều này dẫn đến một em bé (trẻ sinh đôi này được gọi là trẻ nhận) nhận được nhiều máu hơn, trong khi trẻ còn lại (gọi là trẻ tặng) nhận được quá ít máu. Hội chứng truyền máu đôi hoặc song sinh cũng được gọi là hội chứng truyền máu liên đôi mãn tính.
Mức độ phổ biến của hội chứng truyền máu song thai (TTTS)
Hội chứng truyền máu song thai (TTTS) xảy ra khoảng 15% thời gian giữa các cặp song sinh giống hệt nhau. Cặp song sinh khác trứng không có nguy cơ mắc hội chứng này vì trẻ không dùng chung một nhau thai. Bạn hãy thảo luận với bác sĩ để biết thêm thông tin.
Những dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng truyền máu song thai (TTTS) là gì?
Hầu hết trẻ cho máu nhỏ hơn so với trẻ được nhận máu lúc mới sinh. Do đó, trẻ thường bị thiếu máu, mất nước và trông nhợt nhạt.
Trẻ nhận máu thường lớn hơn, da đỏ, có nhiều máu và huyết áp cao hơn. Các trẻ này thường có quá nhiều máu, có thể phát triển suy tim vì khối lượng máu cao. Vì vậy, trẻ sơ sinh này có thể cần thuốc để tăng cường chức năng của tim.
Kích thước không bằng nhau của cặp song sinh cùng trứng được gọi là cặp song sinh trái ngược.
Một người mẹ có cặp song sinh bị hội chứng truyền máu song thai (TTTS) có thể có các triệu chứng:
- Cảm giác tăng trưởng nhanh chóng của tử cung.
- Tử cung lớn hơn so với kỳ hạn.
- Đau bụng, đau thắt hoặc co thắt.
- Tăng đột ngột trọng lượng cơ thể.
- Sưng ở bàn tay và chân ngay thời kỳ đầu của thai kỳ.
Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau, vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương pháp thích hợp nhất.
Nguyên nhân nào gây ra hội chứng truyền máu song sinh (TTTS)?
Hội chứng truyền máu song sinh (TTTS) xảy ra khi nguồn cung cấp máu của một trẻ di chuyển đến trẻ còn lại thông qua nhau thai.
Cả hai trẻ đều có thể có vấn đề, tùy thuộc vào lượng máu được truyền từ người này sang người khác. Trẻ cho máu có thể quá ít máu và trẻ kia có thể có quá nhiều máu.
Đối tượng nguy cơ Hội chứng truyền máu song thai
Đối tượng nguy cơ mắc phải hội chứng truyền máu song thai là những người mẹ mang đa thai và có một bánh rau. Đây là loại mang thai có thể phát hiện được sớm trong khi mang thai, nhờ việc siêu âm thường xuyên. Do đó, bà mẹ mang thai cần phải thường xuyên siêu âm trong suốt thai kỳ để kiểm soát được kích thước và tình trạng sức khỏe của cặp thai nhi trong bụng.
Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán hội chứng truyền máu song sinh (TTTS)?
Tình trạng này thường được chẩn đoán bằng siêu âm trong thai kỳ. Sau khi sinh, trẻ sẽ nhận được các xét nghiệm sau đây:
- Xét nghiệm đông máu, bao gồm thời gian prothrombin (PT) và thời gian thromboplastin một phần (PTT).
- Bảng trao đổi chất toàn diện để xác định cân bằng điện giải.
- Xét nghiệm máu toàn phần.
- Chụp X-quang.
Những phương pháp nào dùng để điều trị hội chứng truyền máu song sinh (TTTS)?
Cho đến nay, hội chứng truyền máu song sinh gây tử vong ở cả hai trẻ. Tuy nhiên, công nghệ đã mang lại hai lựa chọn điều trị mới cho tình trạng này. Một là, sử dụng chọc nước ối để thoát lượng dịch dư thừa, giúp cải thiện lưu lượng máu trong nhau thai và giảm nguy cơ sinh non, phương pháp này có thể cứu khoảng 60% trẻ bị ảnh hưởng. Hai là, sử dụng phẫu thuật laser để ngăn chặn sự kết nối giữa các mạch máu và có thể cứu sống 60% trẻ sơ sinh bị ảnh hưởng.
Chủ động sinh cũng là một lựa chọn nếu bác sĩ xác định phổi của cặp sinh đôi đã phát triển hoàn chỉnh.
Phòng ngừa Hội chứng truyền máu song thai
Chế độ sinh hoạt phù hợp và những thói quen sinh hoạt có thể giúp người mẹ mang thai quản lý được hội chứng truyền máu song thai.
Chăm sóc tại nhà cho sản phụ là việc làm rất quan trọng, bao gồm:
- Để làm giảm áp lực lên cổ tử cung đang trong thai kỳ, sản phụ cần nằm nghỉ ngơi trên giường hoặc nằm ngang, nằm nghiêng một bên trên ghế sofa, sàn hay giường, kể cả khi không mắc hội chứng truyền máu song thai hay có mắc
- Bên cạnh đó tư thế nằm ngửa cũng giúp cho sản phụ cải thiện được lượng máu đến tử cung và thận. Vì tử cung là nơi hai thai nhi mắc hội chứng truyền máu song thai đang phải đương đầu với những bất thường trong nhau thai. Còn thận là nơi giúp cho sản phụ thải bớt nước dư thừa.
- Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng. Tình trạng thiếu máu và thiếu chất đạm thường gặp ở thai nhi mắc hội chứng truyền máu song thai vào khoảng giữa thai kỳ. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến cơ thể thai nhi. Chế độ bổ sung dinh dưỡng là một liệu pháp dinh dưỡng có ích cho các sản phụ. Liệu pháp dinh dưỡng này cho thấy cải thiện được sự mệt mỏi và tăng năng lượng cho người mẹ, hơn nữa còn cải thiện được triệu chứng của hội chứng truyền máu song thai trên thai nhi, giảm được tình trạng đa ối và giảm nhu cầu can thiệp xâm lấn.
Để phòng ngừa hội chứng truyền máu song thai, người mẹ mang thai kể từ khi thai nhi được 16 tuần cho đến khi kết thúc thai kỳ nên đi siêu âm hàng tuần để theo dõi hội chứng. Kể cả ngay khi các dấu hiệu cảnh báo của hội chứng đã giảm thì người mẹ vẫn nên tiếp tục làm siêu âm.
Lên kế hoạch và thường xuyên đi khám thai đúng lịch là một điều vô cùng quan trọng trong việc phát hiện sớm hội chứng truyền máu song thai. Nếu mang thai song sinh mà hai thai nhi cùng dùng chung một bánh rau thì phải thường xuyên siêu âm và sàng lọc trước sinh.
Nếu bà mẹ mang thai có nguy cơ cao mắc hội chứng truyền máu song thai thì có thể bác sĩ sẽ đưa ra một thực đơn riêng và thêm một vài loại vitamin để người mẹ uống bổ sung. Vì theo các nhà nghiên cứu của Hiệp hội truyền máu song thai chỉ ra rằng, dinh dưỡng của người mẹ có mối liên quan đến hội chứng truyền máu song thai.
Chế độ sinh hoạt phù hợp
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn quản lý hội chứng truyền máu song sinh (TTTS)?
Theo hiệp hội về hội chứng truyền máu song sinh, bạn nên siêu âm hàng tuần khi thai từ 16 tuần cho đến khi kết thúc thai kỳ để theo dõi hội chứng. Bạn cũng nên tiếp tục làm siêu âm ngay cả khi các dấu hiệu cảnh báo của hội chứng đã giảm.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
Xem thêm:
