Hệ hô hấp của trẻ sơ sinh còn non yếu nên thường có những biểu hiện như thở không đều, nhịp thở lúc nhanh lúc chậm, thậm chí thi thoảng còn bị ngừng thở. Liệu bé có gặp phải các vấn về đường hô hấp hay không? Phải làm sao khi trẻ sơ sinh bị khò khè?
Trẻ sơ sinh bị khò khè là hiện tượng gì?
Thở khò khè được hiểu nôm na là khi bé thở phát ra những âm thanh lạ hoặc tiếng khò khè. Các mẹ có thể nhận biết được ra dấu hiệu này bằng cách áp tai vào gần miệng hoặc cánh mũi của bé. Đặc biệt là trong khi bé ngủ, mẹ sẽ thấy tiếng thở rất lạ, có thể không đều và gần giống như tiếng ngáy nhẹ.
Thở khò khè khiến bé phải há miệng ra để thở
Thông thường, khi có bất kỳ sự tác động nào của vi khuẩn, phế quản có thể sẽ bị co thắt, viêm sưng, phù nề. Một số bệnh còn khiến bé bị tiết dịch gây ứ đọng và tắc nghẽn trong cuống phổi hoặc trong phế quản, gây cản trở việc hô hấp của trẻ.
Theo bác sĩ Nguyễn Minh Đức (bệnh viện Việt Pháp Hà Nội), đối với trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh, các bệnh lý về hô hấp được coi là rất nguy hiểm và khó lường bởi bệnh diễn tiến rất nhanh. Do đó, khi thấy trẻ sơ sinh thở khò khè như có đờm, bố mẹ cần lưu ý vì rất có thể trẻ đang bị viêm phế quản, các chứng ho, viêm amidan hay mềm sụn thanh quản.
Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị khò khè ở cổ họng?
Nếu con bạn chỉ thở thôi cũng phát ra tiếng, bạn nên để ý xem âm thanh phát ra ở cổ họng trẻ như thế nào. Bởi vì điều này sẽ giúp bạn nhanh chóng xác định được liệu bé có gặp các vấn đề nguy hiểm về đường hô hấp hay không. Cụ thể:
Trẻ sơ sinh bị khò khè khàn tiếng: Tình trạng tắc nghẽn không khí ở thanh quản do nước nhầy tiết ra thường khiến trẻ phát ra âm thanh bị khàn khàn khi thở. Đây thường là triệu chứng của bệnh viêm thanh khí phế quản, đặc biệt, chứng bệnh này thường gây phù nề cho thanh quản, khí quản. Bởi lẽ, nó làm cho đường dẫn khí bên dưới của dây thanh âm bị hẹp đi, khiến cho âm thanh thở trở nên nặng nề hơn.
Trẻ sơ sinh bị khò khè ở mũi như tiếng huýt sáo: Tình trạng tắc nghẽn đường thở ở mũi sẽ tạo ra âm thanh nghe như tiếng huýt sáo khi bé thở. Mũi của trẻ thường có 1 cái lỗ thông khí rất nhỏ nên trong trường hợp có một ít nước nhầy hay sữa bột rơi vào cũng có thể làm cho lỗ thông khí bị thu hẹp lại.
Khi đó, nó cản trở không khí ra vào của đường thở và đây chính là nguyên nhân gây ra những âm thanh lạ rít lên như tiếng huýt sáo khi bé hít vào thở ra. Do đó, nếu bạn chịu khó thông mũi sạch sẽ cho bé, tiếng huýt sáo này sẽ biến mất ngay thôi.
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị thở khò khè
Thở rít lên: Thở rít là tình trạng khi trẻ thở ra – hít vào phát ra âm thanh lớn và gắt, nghe được rõ ràng khi bé hít vào. Tình trạng này sẽ còn tồi tệ hơn nếu như trẻ nằm ngửa. Thở rít có thể là dấu hiệu trẻ bị bệnh bạch hầu thanh quản hoặc nghiêm trọng hơn là bệnh mềm sụn thanh quản.
Thở dốc một cách bất thường: Bệnh viêm phổi có thể khiến bé thở nhanh, gấp và thở dốc bất thường. Bệnh này bắt nguồn từ các virus hay vi khuẩn, từ đó gây ra sự tích tụ các chất lỏng ngay bên trong các phế nang.
Do đó, khi bé mắc bệnh viêm phổi, đôi khi các mẹ sẽ thấy bé phải thở dốc kèm theo các triệu chứng như xanh tím tái và ho dai dẳng.
Trẻ sơ sinh thở khò khè như có đờm có nguy hiểm không?
Những dấu hiệu dưới đây về tình trạng thở của bé được xem là đáng lo ngại, bao gồm:
- Nhịp thở tăng liên tục (khoảng trên 60 lần/ phút);
- Tăng cường thực hiện các cử động để hít thở như lỗ mũi phập phồng liên tục để hít vào – thở ra và những cơ ở ngực của bé (phía dưới xương sườn) phải co kéo nhiều hơn lúc bình thường;
- Xuất hiện triệu chứng da xanh tím: Điều này chứng tỏ máu không nhận được đủ oxy từ phổi, sẽ xanh tím đặc biệt ở môi và lưỡi. Tuy nhiên, cần phân biệt với chứng tím tái da do trời quá lạnh.
- Bé thường xuyên chán ăn, còi cọc.
- Xảy ra các triệu chứng hôn mê nếu trẻ gặp vấn đề về phổi.
- Phần lớn các trẻ sơ sinh bị suy hô hấp và bệnh phổi sẽ dẫn đến hiện tượng sốt cao.
Thông thường, sức đề kháng của trẻ sơ sinh còn yếu nên rất dễ mắc bệnh, đặc biệt là các bệnh nguy hiểm về đường hô hấp. Khi nhận thấy trẻ sơ sinh thở khò khè khi ngủ hoặc khi hít thở phát ra những âm thanh khác lạ thì bố mẹ nên đưa trẻ đi khám càng sớm càng tốt để phát hiện và kịp thời xử lý bệnh.
Trẻ sơ sinh bị khò khè phải làm sao?
Vì có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc trẻ sơ sinh khò khè mũi nên các mẹ nên bình tĩnh, chú ý quan sát cẩn thận và thăm khám sức khỏe của con yêu thường xuyên.
Khi bé sơ sinh bị khò khè có đờm, các mẹ nên thực hiện vệ sinh mũi, cổ họng cho bé thật sạch sẽ, tránh tình trạng ứ đọng đờm trong khoang mũi. Đồng thời luôn giữ bộ phận tai – mũi – họng của trẻ được thông thoáng.
Các mẹ có thể dùng từ 2 – 3 giọt nước muối sinh lý để thông rửa mũi cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, cần chú ý không nên nhỏ quá nhiều.
Các mẹ có thể tham khảo các bước rửa mũi cho trẻ sơ sinh khò khè ở cổ như sau:
- Đặt bé ở tư thế nằm nghiêng, hoặc đẩy nghiêng nhẹ đầu của bé sang một bên. Nếu sử dụng lọ nhỏ thì đặt sao cho phù hợp, độ nghiêng vừa phải để cho nước chảy từ từ vào trong khoang mũi bé. Nếu sử dụng lọ xịt thì phải đặt vòi phun ở xa vạch an toàn, sát ngay lỗ mũi.
- Nhỏ 2 – 3 giọt nước muối vào mũi bé, có thể ấn nhẹ và nhanh trong vòng 2 – 3 giây.
- Nghiêng đầu trẻ về bên còn lại và thực hiện nhỏ hoặc xịt như trên.
Cần thăm khám sức khỏe của con yêu thường xuyên
Lưu ý, khoảng 5 phút sau các mẹ nên dùng máy hút chuyên dụng để hút dịch nhầy ở 2 lỗ mũi của trẻ, hoặc dùng tăm bông để thấm hút lượng nước nhỏ vào còn ứ đọng để tránh trẻ hít vào.
Chú ý giữ ấm cơ thể cho trẻ: Mẹ cần chủ động giữ ấm cho bé yêu để hạn chế bé bị sổ mũi, tránh việc các bé hay khịt vào, làm cho nước mũi chảy vào cuống họng gây ra ho.
Cần cho trẻ uống nước thường xuyên để làm mát và sạch cổ họng bé. Các mẹ có thể pha một chút nước chanh vào trong nước ấm rồi cho bé uống để làm sạch dịch cũng như đờm còn sót lại ở cổ họng.
Áp dụng các bài thuốc dân gian chữa khò khè ở trẻ sơ sinh như sau: Cho 4 tép tỏi xay hoặc băm nhuyễn vào 250ml nước sôi, cho thêm một chút muối và 5ml nước hành, sau đó cho bé uống từ 2 – 3 lần/ ngày.
Mẹ cũng có thể lấy một lát rễ gừng đem vắt vào nước rồi cho bé uống sẽ giúp tăng lưu thông cho vùng mũi, đồng thời làm sạch đường thở, giảm nhiệt và điều trị được chứng sổ mũi cho bé.
Một phương pháp trị khò khè ở trẻ sơ sinh rất hiệu quả đó là bôi tinh dầu tràm vào dưới lòng bàn chân của bé trước khi đi ngủ, hoặc mẹ có thể cho vào chậu nước tắm cho bé sẽ tránh được sổ mũi, giúp cho mũi lưu thông, giữ ấm cơ thể và làm bé dễ ngủ.
Phương pháp chăm sóc trẻ sơ sinh khò khè khó thở
Khi chăm sóc trẻ sơ sinh bị khò khè và ho, các mẹ cần hết sức lưu ý những vấn đề sau:
- Phải luôn chú ý giữ ấm cho trẻ trong mùa lạnh, đặc biệt là đối với các vùng ngực, cổ và mũi.
- Luôn phải đeo khẩu trang cho trẻ sơ sinh khi đi ra đường để giữ ấm cho mũi và hạn chế sự xâm nhập của bụi bẩn, vi khuẩn.
- Thường xuyên tiến hành vệ sinh cổ họng, miệng của trẻ hàng ngày bằng nước muối loãng trước và sau khi ngủ dậy.
- Tránh để trẻ ngoáy mũi nhiều vì như vậy sẽ gây tổn thương phần tiền đình của mũi và phần niêm mạc mũi.
- Không được tự ý sử dụng các loại thuốc kháng sinh, đặc biệt là các loại thuốc không rõ nguồn gốc. Nên vệ sinh thật sạch phần mũi hàng ngày cho trẻ sơ sinh bằng nước muối sinh lý.
Trẻ sơ sinh bị khò khè ở mũi có cần đi khám bác sĩ không?
Trong quá trình chăm sóc cho trẻ sơ sinh khò khè có đờm, nếu con bạn có biểu hiện nặng hơn mà không dứt, các mẹ nên đưa bé đi thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được điều trị kịp thời. Nhất là đối với các trường hợp sau, bạn cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay, lưu ý không được để kéo dài:
- Trẻ lần đầu tiên bị thở khò khè kèm khó thở, toàn thân tím tái.
- Trẻ sơ sinh 2 tháng tuổi thở khò khè, khó thở, thở dốc. Đây có thể là một trong những biểu hiện bệnh suy hô hấp nặng khi trẻ đang ở lứa tuổi này.
- Trẻ có hiện tượng thở khò khè kéo dài từ 3..4 tuần.
- Trẻ em có tiền sử bị hen suyễn, bỗng nhiên khó thở đột ngột, tiếng thở như bị nghẹt, hay khò khè.
- Trẻ sơ sinh bị thở khò khè kèm theo một số hiện tượng như nôn ói, sốt cao.
- Trẻ bị khó thở, phải co rút lồng ngực mỗi khi hít thở.
- Trẻ hít vào thở ra không đều, hơi thở ngắt quãng, khó hít vào và khi thở ra trẻ phải gắng sức.
Khi trẻ bị thở khò khè, cần đưa trẻ đi khám càng sớm càng tốt
Kết luận
Trẻ sơ sinh bị khò khè dù không phải là một dấu hiệu quá nguy hiểm cho sức khỏe nhưng tất cả các bệnh có liên quan đến triệu chứng này đều đáng lưu tâm. Cho nên, bố mẹ cần chủ động chăm sóc và điều trị cho thật dứt điểm để tránh gặp phải những biến chứng không đáng có.
Nguồn tham khảo:
- https://www.marrybaby.vn/benh-tre-em/tre-so-sinh-tho-kho-khe
- https://hellobacsi.com/chuyen-de/hen-suyen/tre-so-sinh-tho-kho-khe-co-binh-thuong-hay-khong/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4533247/
