Giai đoạn đầu đời của mỗi trẻ nhỏ là những trải nghiệm lạ lẫm với thế giới xung quanh. Cho nên, trong quá trình khám phá này cũng tồn tại không ít rủi ro có thể xảy đến với bé, nhất là những bé có sức đề kháng yếu. Điển hình của dấu hiệu này chính là việc trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi bị ho. Nguyên nhân khiến trẻ bị ho xuất phát từ nhiều vấn đề mà phụ huynh nếu không quan tâm, để ý sẽ khiến sức khỏe trẻ có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Vì vậy, các bậc cha mẹ hãy cho mình kiến thức đầy đủ về vấn đề này qua bài viết sau.
Ho là gì?
Ho là một hoạt động có phản xạ rất tốt cho cơ thể. Ho giúp cho con người tránh khỏi các tác nhân gây bệnh hoặc tống xuất dị vật lọt vào đường hô hấp ra khỏi cơ thể. Đối với trẻ sơ sinh, khi trẻ bị mắc bệnh đường hô hấp, ho sẽ giúp cho đường hô hấp của trẻ được thông thoáng, tống xuất đờm, dịch mũi họng… ra ngoài dễ dàng. Ở trẻ sơ sinh sẽ có hai loại ho điển hình:
- Ho khan: hiện tượng này xảy ra khi trẻ bị cảm lạnh hoặc dị ứng. Lý do xảy ra điều này là vì thanh quản của trẻ bị viêm và có phản ứng của khí quản dưới sự thay đổi của nhiệt độ về chiều tối và ban đêm. Thỉnh thoảng sẽ xuất hiện triệu chứng thở khò khè.
- Ho có đờm: ho có đờm là dấu hiệu cho thấy trẻ bị bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp. Trẻ bị ho có đờm nhầy có màu trắng hoặc xanh.
Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị ho
Với trường hợp trẻ được 1-4 tháng tuổi, trẻ sơ sinh thường không bị ho nhiều. Vì thế, khi thấy các triệu chứng ho từ bé, các mẹ có thể nghĩ đến ngay các nguyên nhân sau:
- Trong gia đình có người hút thuốc lá như bố, ông…
- Mẹ dùng than củi để xông sau khi sinh
- Xung quanh chỗ ở có quá nhiều khói bụi gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng
- Sự thay đổi của thời tiết
- Bé bị mắc các bệnh: viêm phế quản, viêm phổi, dị ứng, ho gà…
- Trẻ bị sặc hoặc hóc phải một dị vật nào đó
- Bé bị nhiễm virus hợp bào hô hấp (respiratory syncytial virus – RSV)
Có trường hợp nhiều trẻ bị ho thở khò khè. Lý do cho điều này là đường hô hấp của bé tăng tiết dịch nhầy để có thể chống lại các vi khuẩn, virus gây bệnh hoặc dị vật trong khí quản.
Các trường hợp trẻ bị ho và cách điều trị
Trẻ bị mắc các bệnh cảm lạnh, cảm cúm thông thường
Triệu chứng
Bệnh cảm lạnh và cảm cúm là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ sơ sinh bị ho. Để nhận biết dấu hiệu ho do bệnh cảm gây ra, mẹ sẽ dựa vào các biểu hiện ở trẻ như nghẹt mũi, triệu chứng bệnh viêm họng, ho khan. Ngoài ra, tùy vào mức độ trẻ bị tình trạng bệnh nhẹ hay nặng, bé có thể sẽ bị ho có đờm nhớt hay sốt nhẹ vào ban đêm.
Phương pháp điều trị
- Cho bé bú đủ sữa: để làm loãng dịch đờm và bé có thể ho dễ dàng hơn, mẹ nên cho bé bú đủ sữa và cho uống thêm nước.
Cho bé bú đủ sữa để làm loãng dịch đờm
- Không dùng tùy tiện thuốc ho, thuốc trị cảm lạnh: trẻ sơ sinh 10 ngày tuổi bị ho đến dưới 6 tuổi không nên dùng thuốc ho và thuốc trị cảm lạnh (theo các bác sĩ Học viện nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo) vì trong những thuốc này có thể để lại tác dụng phụ khiến cho sức khỏe của trẻ bị ảnh hưởng nghiêm trọng hơn. Thậm chí, tính mạng của trẻ sẽ gặp nguy hiểm.
- Giảm ho: để làm giảm các cơn ho của bé do bị nghẹt mũi (ngạt mũi), mẹ có thể dùng nước muối sinh lý để làm sạch mũi cho bé hoặc máy phun sương để tạo độ ẩm giúp cho bé dễ thở. Nếu trường hợp là bé đã được 1 tuổi trở lên, mẹ có thể cho bé uống mật ong pha với nước ấm để bé được loãng đờm.
- Thuốc hạ sốt: nếu bé bị sốt cao thì mẹ có thể cho con dùng thuốc hạ sốt dành cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, khi thấy trẻ bị sốt trên 38 độ C kèm theo là triệu chứng mệt mỏi, lừ đừ, bỏ bú, quấy khóc… mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức. Vì đây có thể là một dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm đối với trẻ dưới 4 tháng tuổi mà bị sốt.
Trẻ bị viêm thanh khí phế quản
Triệu chứng
Một trong những lý do khiến trẻ bị ho và thở khò khè là bệnh viêm thanh khí phế quản. Tình trạng khó thở này là do lớp màng khí quản bị sưng lên khi khí quản và thanh quản đều bị viêm. Hiện tượng này thường xảy ra vào ban đêm và khiến cho trẻ khó chịu, quấy khóc vì khó thở. Trong trường hợp bé vừa có cảm giác khó thở vừa bị sốt cao thì trẻ cần được đưa ngay tới bệnh viện để được cứu chữa kịp thời.
Dấu hiệu
- Trẻ thở yếu và có từng cơn ho ngắn, tiếng ho khá lớn
- Mẹ có thể thấy tiếng trẻ thở như tiếng ngáy hay tiếng huýt sáo qua kẽ răng
- Da dẻ bé bị tái xanh
- Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, để có thể dễ thở, bé sẽ cố vận động các cơ quanh mũi, cổ và cánh tay
Phương pháp điều trị
Điều quan trọng trước tiên là mẹ cần làm dịu cơn ho của bé bằng cách ẵm bé ở tư thế vác vai và vỗ nhẹ vào lưng. Tiếp theo, mẹ có thể sử dụng một trong hai cách sau để giúp cho bé dễ thở:
- Ẵm bé vào trong phòng tắm và đóng cửa lại, mở vòi sen nóng và ngồi gần đó để bé hít thở không khí nóng ẩm
- Có thể đưa bé ra ngoài đi dạo nếu trời đang mát, không khí trong lành. Không khí ẩm, thoáng đãng lúc này sẽ giúp bé thở dễ dàng hơn
Đưa bé ra ngoài đi dạo khi trời mát để giúp bé dễ thở
- Nếu trong phòng có máy làm ẩm không khí thì nên bật máy đó lên và cho bé ở trong phòng
Nếu bé vẫn đang bị ở mức nhẹ thì chỉ cần sau 3-5 ngày, bệnh của bé sẽ giảm. Nhưng nếu đã hơn 5 ngày mà bé vẫn còn tình trạng khó thở, mẹ nên đưa bé đi khám.
Trẻ bị viêm phổi
Triệu chứng
Nguyên nhân gây nên bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ là do virus hoặc vi khuẩn tấn công mỗi khi trẻ mắc bệnh cảm lạnh thông thường. Khi bị viêm phổi, bé sẽ ho ra đờm xanh hoặc vàng.
Phương pháp điều trị
Việc điều trị bệnh viêm phổi sẽ tùy thuộc vào tác nhân gây bệnh nên để điều trị hiệu quả và chính xác, mẹ cần đưa trẻ đi khám. Tại đây, bác sĩ sẽ chẩn đoán và đưa ra hướng chữa trị phù hợp. Bệnh viêm phổi mà do vi khuẩn gây ra thường sẽ nguy hiểm hơn là do virus, đặc biệt là viêm phổi do vi khuẩn Strep gây ra.
Trẻ bị viêm phế quản hoặc hen suyễn gây nên tình trạng ho và thở khò khè
Triệu chứng
Sau các đợt bị cảm lạnh, sổ mũi, bé có thể sẽ bị viêm phế quản và hen suyễn. Bệnh này sẽ khiến trẻ bị ho và thở khò khè. Bác sĩ cho biết trẻ dưới 2 tuổi sẽ không hay bị mắc bệnh hen suyễn trừ khi bé bị bệnh eczema (chàm) hoặc trong gia đình có người bị dị ứng và hen suyễn. Đối với trẻ dưới 1 tuổi, trẻ thường bị viêm tiểu phế quản do virus hợp bào hô hấp (RSV) gây ra. Bệnh này xảy ra ở trẻ sơ sinh sẽ khiến sức khỏe của bé bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nếu trẻ mà bị hen suyễn thường sẽ có các biểu hiện như có các dấu hiệu bệnh cảm lạnh và khó thở, có cảm giác ngứa và bị chảy nước mắt.
Phương pháp điều trị
Tình trạng của bệnh này thường sẽ xảy ra vào mùa thu và mùa đông. Trẻ thường sẽ sốt nhẹ, ăn ít hoặc bỏ ăn. Khi đó, bạn nên cho bé bú đủ sữa, uống bổ sung nước, dùng máy phun sương để tạo độ ẩm. Mẹ nên thường xuyên theo dõi nhịp thở của bé. Nếu bé thở hơn 50 hơi thở/ 1 phút thì có khả năng cao bé bị suy hô hấp, cần đưa đi khám ngay.
Cho trẻ bổ sung nước để tránh tình trạng khó thở
Bác sĩ có thể sẽ cho bé sử dụng thuốc hen suyễn để bé có thể dễ thở hơn dù bé không mắc bệnh này. Còn khi bé mắc bệnh hen suyễn nặng, bác sĩ sẽ chỉ định cho trẻ xông albuterol. Ở phương pháp này, bạn sẽ cho albuterol vào máy xông khí dung để chất lỏng thành khí. Sau đó, cho trẻ đeo mặt nạ để bé hít thuốc được dễ dàng hơn.
Trẻ bị bệnh ho gà
Triệu chứng
Ho gà là căn bệnh dễ lây lan và có thể khiến bệnh nhân tử vong. Đây là căn bệnh nguy hiểm nhất trong tất cả các bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc xin. Căn bệnh này phát sinh là do vi trùng Bordetella pertussis tấn công vào lớp niêm mạc đường thở, gây viêm trầm trọng, làm hẹp và đôi khi chặn đường thở của trẻ.
Khi bị ho gà, trẻ sẽ ho từng cơn kế tiếp nhau, sau đó càng lúc càng nhanh rồi yếu dần, tiếp theo là đến giai đoạn hít vào thật sâu nghe như tiếng gà gáy. Sau mỗi lần ho như vậy, bé sẽ bị đỏ mặt, môi tím, hai mí mắt sưng và tĩnh mạch cổ nổi lên. Không như các bệnh viêm đường hô hấp khác, bé sẽ không có biểu hiện cảm lạnh hay sốt nào. Thay vào đó là các triệu chứng ho thường xuyên dai dẳng theo từng cơn, lưỡi thè ra, mắt lồi và sắc mặt bị đổi màu.
Phương pháp điều trị
Với trường hợp ho gà, bé sẽ cần phải nhập viện để được theo dõi và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Vì có tình trạng khó thở nên trẻ sẽ được hỗ trợ thở oxy trong các cơn ho. Cách phòng tránh tốt nhất căn bệnh này chính là mẹ nên đưa bé đi tiêm phòng ho gà đầy đủ và đúng lịch. Ngoài ra, nếu có thể bạn hoặc người trông trẻ nên đi tiêm chủng uốn ván, bạch cầu, ho gà để tránh lây bệnh cho bé.
Trẻ ho do bị sặc hoặc hóc dị vật
Ở trường hợp này, bé thường dễ bị bị ho do sặc khi bú hoặc chơi với thú nhồi bông. Để tránh tình trạng này xảy ra, mẹ không nên cho bé nằm bú, nhất là khi bú sữa ngoài. Bên cạnh đó, không nên để xung quanh bé các loại thú nhồi bông bởi những con thú nhồi bông chất lượng kém có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ.
Ngoài ra, nếu đường hô hấp của trẻ bị kẹt một thứ gì đó hoặc do ăn thức ăn, trẻ có thể sẽ bị bệnh viêm phổi. Những mẩu đồ chơi nhỏ, cúc áo, hạt đậu phộng, hạt nhãn, mẩu thức ăn nhỏ… cũng có thể khiến trẻ bị hóc gây nên các cơn ho dữ dội nếu chẳng may bé nuốt phải. Tình trạng bị hóc khiến trẻ nghẹt thở rất dễ xảy ra nếu bạn không để ý kỹ tới các vật dụng, đồ chơi có thể gây nguy hiểm cho bé.
Khi bé thở hổn hển hoặc ho đột ngột trong khi đang ăn hoặc chơi đồ chơi, bạn nên kiểm tra xem bé có bị hóc hay không. Nếu bé một dị vật nào đó chặn kín đường thở, bé sẽ có biểu hiện như không há to miệng được, cũng thể ho được, da bé chuyển sang xanh hoặc rất nhợt nhạt do thiếu oxy.
Để bé có thể tống xuất được dị vật ra ngoài, bạn hãy nhanh chóng đỡ bé nằm úp trên tay và vỗ vào khoảng giữa hai xương bả vai để bé ho mạnh ra. Nếu thực hiện cách này mà vẫn không thể lấy dị vật ra thì bạn cần nhanh chóng đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ. Tuyệt đối không được dùng tay để lấy vì có thể khiến dị vật thụt sâu vào bên trong. Cũng có trường hợp bác sĩ sẽ chụp X-quang để xác định vị trí dị vật để lấy nó ra ngoài được dễ dàng.
Trẻ bị ho như thế nào thì cần đưa đi khám bác sĩ
- Em bé nhỏ hơn 4 tháng tuổi và bị ho
- Bé bị ho khan và có các dấu hiệu bệnh cảm lạnh kéo dài hơn 5-7 ngày nhưng không bị sốt
- Trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi bị ho có đờm, ho khan đi cùng với các triệu chứng của bệnh cảm lạnh và bị sốt từ 38 độ C trở lên
- Trẻ thở khò khè hoặc thở nhanh
- Ho kịch phát một cách đột ngột và các cơn ho kéo dài thành từng cơn
- Da bé trở nên xanh và tím tái
Khi mẹ thấy bé bị một trong các biểu hiện trên, mẹ cần đưa bé đến bác sĩ để khám và có hướng dẫn chăm sóc hoặc điều trị kịp thời.
Xem thêm:
Trẻ Sơ Sinh 2 Tháng Bị Ho – Nguyên Nhân, Cách Trị
Kết luận
Với các triệu chứng cùng cách điều trị trên đây chắc đã phần nào giúp mẹ hiểu rõ được cách chăm sóc cho bé tốt hơn. Vì thế, để hạn chế tình trạng trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi bị ho, mẹ nên lưu ý mọi biểu hiện của trẻ và thực hiện các biện pháp phòng bệnh. Có như vậy, sức khỏe của trẻ mới được đảm bảo và bạn cũng an tâm hơn.
Nguồn tham khảo: hellobacsi.com, marrybaby.vn, eva.vn
