Rôm sảy ở trẻ em là bệnh rất thường gặp mùa nóng, bệnh lành tính nhưng khiến trẻ khó chịu vì ngứa ngáy và trẻ hay gãi dẫn đến tróc da, lở loét, do đó, khi trẻ bị rôm sảy, các mẹ nên nhanh chóng tìm nguyên nhân gây bệnh và chữa trị cho bé bằng các mẹo dân gian. Theo các bác sĩ nhi khoa, chăm sóc trẻ đúng cách tại nhà là yếu tố quan trọng nhất để đẩy lùi rôm sảy.
Nguyên nhân trẻ bị rôm sảy
Ở trẻ em, rôm sảy có chủ yếu ở da đầu, cổ, vai, ngực và lưng nhưng cũng có thể có thêm ở kẽ nách, háng. Triệu chứng là xuất hiện các mụn nước dưới da, sau đó nổi mẩn đỏ có thể gây ngứa cho trẻ, thông thường rôm sảy có thể tự khỏi nhưng cũng có một số trường hợp phải được điều trị.
Nguyên nhân gây rôm sảy là do các tuyến mồ hôi bị tắc nghẽn. Việc tắc nghẽn có thể do: các ống tuyến mồ hôi ở trẻ phát triển chưa hoàn chỉnh nên rất dễ khiến mồ hôi không có đường thoát ra ngoài. Điều này thường xảy ra khi thời tiết nóng nhưng đôi khi cũng do trẻ được cho mặc quần áo quá nóng.
Trẻ bị sốt cao hay trẻ ở trong lồng ấp cũng có thể bị nghẽn các ống tuyến mồ hôi; khí hậu nhiệt đới nóng, ẩm; do vận động cơ thể (làm việc nặng, chơi đùa…) với cường độ cao; mặc quần áo, tã lót bằng một số loại vải pha nilon gây bí; do một vài vi khuẩn thường trú ngoài da có thể bài tiết một loại chất nhờn làm bít các ống tuyến mồ hôi.
Đa số trẻ chỉ bị rôm sảy khi nóng, còn khi thời tiết mát mẻ, rôm tự lặn hết, không gây tác hại gì. Nhưng cũng có rất nhiều trường hợp mụn rôm làm trẻ ngứa, gãi nhiều làm da sây sát, bị nhiễm khuẩn thêm thành những mụn mủ và nhọt.
Xử trí và phòng tránh rôm sảy cho trẻ
Khi bị rôm sảy, trẻ rất hay quấy khóc, khó chịu nên phòng của trẻ phải rộng rãi, thoáng mát, tránh đông người; nên mặc quần áo vải cotton mềm, thoáng, rộng và nhạt màu cho trẻ.
Tắm cho trẻ ngày một lần để da sạch sẽ, mồ hôi được bài tiết dễ dàng, có thể tắm cho bé bằng mướp đắng, lá sài đất tươi giã nát, chè xanh (đảm bảo an toàn) cho vào miếng vải sạch lọc vắt lấy nước tắm hoặc có thể tắm cho bé bằng sữa tắm diệt khuẩn. Sau khi tắm, lau khô trẻ bằng khăn tắm mềm, mịn, chất liệu cotton thấm hút tốt và không chà mạnh lên da trẻ. Tuyệt đối không sử dụng phấn rôm bôi lên chỗ rôm sảy.
Người mẹ cần ăn uống điều độ, tránh những đồ ăn nóng, nên ăn nhiều đồ mát và uống nhiều nước nếu đang cho con bú. Quần áo của bé phải được giặt sạch và được phơi ở nơi không có bụi khói. Cắt ngắn móng tay, móng chân cho trẻ để tránh khi bị ngứa trẻ gãi làm nhiễm khuẩn da.
Cần đưa trẻ đi khám bệnh khi bị rôm sảy kéo dài hay có các dấu hiệu bội nhiễm như: da sưng, nóng, đỏ, đau; có mủ chảy ra; sưng hạch vùng cổ, nách, bẹn, sốt, ớn lạnh.
Cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị rôm sảy tại nhà
Vệ sinh – tắm rửa cho trẻ bị rôm sảy đúng cách
Tắm nước mát (không dùng nước ấm hay nóng). Nếu bị rôm sảy, tại vùng da khu trú có thể đắp khăn ướt cho da được “mát”
Dùng sữa tắm dịu-nhẹ có độ pH trung tính hay acid nhẹ (pH= 4,5-6,5) hay nước sạch.
Sau khi tắm, lau khô trẻ bằng khăn tắm mềm, mịn, chất liệu cotton thấm hút tốt và không chà mạnh lên da bé.
Áo quần:
Mặc quần áo bằng chất liệu 100% cotton để thấm tốt mồ hôi và cho da bé thông thoáng, “dễ thở”.
Không dùng vải len, sợi tổng hợp vì không thấm tốt mồ hôi và dễ gây kích ứng da.
Quần áo nên chọn màu sáng, vải mỏng, rộng rãi không bó sát người.
Sinh hoạt:
Hạn chế chơi đùa ngoài nắng, nhất là từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều.
Ra nắng nên dùng nón rộng vành.
Không gian sinh hoạt:
Phòng ở phải thông thoáng, có thể dùng quạt nhẹ cho bé. Nếu có điều kiện cho bé nằm máy điều hòa nhiệt độ ở 27- 28 độ C cho da được “mát”, không nên để nhiệt độ lạnh hơn vì có thể gây viêm đường hô hấp của bé.
Ăn uống
Uống nhiều nước chín.
Trẻ lớn hơn không nên uống nước chứa nhiều đường, cà phê, cồn như rượu bia vì có thể làm tình trạng rôm sảy nặng hơn.
Tránh cào, gãi
Cắt ngắn móng tay, móng chân cho trẻ để tránh khi bị ngứa trẻ gãi làm nhiễm trùng da.
Nếu trẻ cào, gãi nhiều, nên mang vớ chân, găng tay cho trẻ để ngăn ngừa da bị trầy, nhiễm trùng.
Khi nào trẻ bị rôm sảy cần đến khám bác sỹ?
Chăm sóc tốt tại nhà thì rôm sảy thường tự hết trong 7-10 ngày.
Nên đi khám bác sỹ nếu rôm sảy có một trong các yếu tố sau:
1. Kéo dài trên 7- 10 ngày hay lan rộng nhiều.
2. Tái đi tái lại nhiều lần.
3. Bé khó chịu như ngứa, bứt rứt, quấy hay có biến chứng nhiễm trùng da, sốt.
Khi bé bị rôm sảy, mẹ nên và không nên làm gì?
Trong dân gian có nhiều loại thuốc hay để điều trị rôm sẩy ở trẻ, tuy nhiên, nếu không áp dụng đúng phương pháp, các mẹ có thể làm cho tình hình rôm sẩy của bé nặng hơn, có khi dẫn đến viêm nhiễm da, nhiễm trùng máu v.v… Sau đây là một số kinh nghiệm trong việc nên và không nên điều trị rôm sẩy rất hữu ích mà các mẹ có thể tham khảo để bảo vệ làn da mỏng manh cho bé yêu khi mùa hè đang đến.
Trị rôm sẩy – Những điều mẹ nên làm
- Đảm bảo vệ sinh khi tắm nước lá cho bé. Kinh nghiệm dân gian đã cho ra đời nhiều bài thuốc từ thiên nhiên điều trị rôm sảy rất hữu hiệu cho bé. Tuy nhiên, cần lưu ý khi sử dụng các loại lá này phải rửa sạch, kỹ, ngâm qua nước muối hoặc thuốc tím trước khi nghiền, lọc hay đun nước tắm vì các loại lá này có thể chứa nhiều vi khuẩn gây hại, thậm chí không chết sau khi đun nấu. Chưa kể các loại lông tơ trên lá cũng dễ gây kích ứng da trẻ.
- Đồng thời, tuy các loại lá này có thể làm mát hoặc cung cấp kháng sinh tự nhiên nhưng lại không hòa tan được chất nhờn trên da, vì vậy bé cần phải được tắm sạch bằng sữa tắm trước khi tráng nước lá. Sau khi tắm xong với nước lá, các mẹ cũng cần tắm sơ qua cho bé bằng nước ấm để rửa trôi lượng bột của lá có thể đọng trên da, gây nhiễm khuẩn.
- Chọn phấn rôm đảm bảo chất lượng. Việc bôi, chấm phấn rôm lên vùng da bị rôm sẩy sau khi tắm sẽ làm dịu cơn ngứa của bé, góp phần điều trị hiệu quả tình trạng rôm sẩy. Tuy nhiên, do trên thị trường có rất nhiều loại phấn rôm với thành phần, liều lượng, nhãn mác khác nhau, nên các mẹ cần cân nhắc chọn những sản phẩm tốt, có thương hiệu và uy tín rõ ràng để tránh gây “tác dụng ngược” cho bé như làm bé bị dị ứng, bị viêm da,v.v…
- Thoáng, mát là rất quan trọng với bé. Khi cùng bé phòng chống tình trạng rôm sẩy, các mẹ nên cố gắng tạo môi trường thông thoáng, mát mẻ cho bé. Ngoài việc chọn quần áo bằng chất liệu cotton thấm hút mồ hôi tốt; thường xuyên tắm cho bé; chườm lạnh hoặc dùng khăn lạnh lau người bé khoảng 4 – 5 lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng 5 – 10 phút. Tạo môi trường thoáng mát cho bé như sử dụng quạt, máy điều hòa với nhiệt độ thích hợp v.v…
- Các mẹ nên chú trọng đến việc chống nắng cho bé khi đi ra ngoài bằng mũ, nón rộng vành vì ánh nắng sẽ tạo điều kiện cho rôm sẩy phát triển hơn; cho bé uống nước đều đặn và dùng các loại nước mát khác như nước bột sắn dây, nước cam, chanh, rau má v.v….
Những việc mẹ không nên làm khi bé bị rôm sẩy
- Không vắt nhiều chanh hay đun nước lá quá đặc. Việc vắt nhiều chanh vào nước tắm hay trực tiếp xát chanh lên da dễ khiến da bé bị kích ứng, tổn thương do hàm lượng axit quá cao. Nếu hòa chanh, muối vào nước tắm, không nên dùng quá nhiều mà cần phải để ý tỷ lệ hợp lý, vì nếu không sẽ gây xót và dễ làm kích ứng làn da non nớt của bé. Với việc nấu nước lá, các mẹ cũng không nên nấu quá đặc, vì lượng tinh bột của lá có thể đọng nhiều trên da, gây nhiễm khuẩn, viêm da, dị ứng cho bé.
- Không tắm nước lá khi da bé bị trầy xước, mưng mủ. Khi da đã trong tình trạng sưng đỏ, viêm da quá nặng do bé ngứa, gãi gây trầy xước, mất lớp màng bảo vệ, việc tắm nước lá dù đã qua đun nấu cũng có thể tăng nguy cơ vi khuẩn xâm nhập, làm tình trạng nhiễm trùng tăng lên, đôi khi gây những biến chứng không ngờ. Có những trẻ bị viêm nhiễm ở vùng gần hệ thần kinh, mạch máu như mặt, cổ, đầu, nếu mẹ vẫn cho tắm nước lá mà không được điều trị kịp thời có thể gây viêm tắc tĩnh mạch não và để lại di chứng suốt đời.
- Không tắm sữa tắm người lớn hay massage cho bé. Sữa tắm người lớn vốn chứa độ kiềm cao dễ làm cho da bé bị khô, vì vậy càng làm tăng tình trạng nhiễm trùng, rôm sẩy trên da của bé. Trong khi đó, không ít mẹ lại có thói quen massage cho bé bằng tinh dầu dừa, tinh dầu oliu. Tuy nhiên, trong những ngày hè nóng nực, dùng các loại tinh dầu này chỉ làm tăng thêm tình trạng khó chịu, gây chàm hay mọc rôm sẩy ở bé.
- Không tự ý bôi thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Nếu tình trạng bé bị mẩn ngứa nhiều, có các mụn đầu trắng trên da, rôm sẩy dày đặc, đỏ, kéo dài …, các mẹ nên đưa bé đến các chuyên khoa da liễu để khám và điều trị. Tuyệt đối không tự mua thuốc bôi hoặc giữ con lại ở nhà tự chữa, vì có thể làm bệnh nặng thêm, chưa kể các biến chứng có thể gây ra cho bé.
Chế độ ăn uống cho bé bị rôm sảy
Để chống mệt mỏi và giải nhiệt cho cơ thể, khi bị rôm sảy các mẹ nên cho bé uống nhiều nước, ăn nhiều trái cây tươi như bơ, cam, chanh, quýt… Ngoài ra các món chè đậu xanh, đậu đỏ cho ít đường, ăn bột sắn dây chín và uống thêm nước rau má sẽ làm mát cho cơ thể của bé. Tuyệt đối không cho bé uống đá hoặc những trái cây để ở ngắn đá quá lạnh có thể làm bé bị viêm họng.
Có nên tắm cho trẻ bị rôm sảy bằng các loại lá?
Rất nhiều bậc cha mẹ khi thấy con có hiện tượng bị rôm sảy thường vò các loại lá như sài đất, chè tươi… để tắm. Theo các bác sĩ nhi khoa, nên hết sức thận trọng khi sử dụng các loại lá này như cần phải rửa sạch, kỹ, ngâm qua nước muối trước khi đun nước tắm vì các loại lá này có thể chứa nhiều vi khuẩn gây hại, thậm chí có thể có thuốc bảo vệ thực vật, rất khó rửa sạch nên chưa biết là tốt hay hại.
Ngay cả lá bàng, chè xanh mà nhiều phụ huynh hay tắm cho trẻ cũng không hề tốt, có thể khiến trẻ mắc bệnh. Vì trong hai loại lá này có chất ta nanh (chất chát) dễ làm cho da em bé bị tổn thương. Ngoài ra, có những loại như trúc đào, lá bạch hoa trà thiết thảo tuyệt đối không được dùng tắm cho trẻ vì chúng chứa chất độc có thể dẫn đến viêm da, nhiễm trùng nặng.
Quan niệm khi trẻ bị rôm sảy phải tắm lá mới khỏi là không đúng. Đây là hiện tượng do khí huyết nóng phát ra nên việc tắm lá sẽ không có tác dụng. Cách chữa trị là nên giải nhiệt cho trẻ bằng cách cho ăn đồ mát. Việc tắm lá cho trẻ nhỏ (trẻ sơ sinh) chỉ được dùng khi có bệnh và phải theo chỉ định của bác sĩ.
Có nên dùng phấn rôm khi trẻ bị rôm sảy?
Khi bị rôm sảy, nhiều bậc phụ huynh cũng có thói quen dùng phấn rôm xoa ngoài da các bé để không bị ẩm ướt do nhiều mồ hôi. Có nhiều công thức hóa học pha chế phấn rôm tùy nơi sản xuất nhưng thành phần chính vẫn là bột talc, muối calci, muối kẽm, chất béo và một số chất tạo mùi thơm.
Tuy nhiên, việc lạm dụng phấn rôm có thể gây những tác hại khó ngờ. Khi hít phải bụi phấn rôm, trẻ sẽ bị ho, khó thở, nôn và có thể tím tái, phù phổi.
Để tránh những tác hại cho trẻ, phụ huynh cần chọn các sản phẩm của các thương hiệu có uy tín, còn hạn sử dụng và không chứa chất gây hại.
Trước khi dùng, phụ huynh cần thử phản ứng da của trẻ với sản phẩm bằng cách lấy một ít phấn ra tay, thoa nhẹ nhàng lên da của bé và theo dõi trong 24 giờ; tránh bôi phấn cho trẻ ở nơi có nhiều gió, quạt; không thoa phấn lên vùng da bị hăm hay đang bị viêm nhiễm và sau khi sử dụng xong cần đậy nắp, cất nơi cao, tránh xa tầm với của trẻ.
Cách sử dụng thuốc trị rôm sảy ở trẻ
Khi các lỗ chân lông bị bít, mồ hôi không tiết được, ứ lại, tạo ra trên da nhiều mụn nước, bên trong có màu đỏ, gọi là rôm sảy. Có thể phòng rôm sảy bằng phấn rôm (thực chất là bột talc). Vệ sinh sạch sẽ, lau khô da rồi mới rắc một lớp bột talc mỏng. Nếu da không sạch, có nhiều mồ hôi hay rắc bột talc quá dày thì sẽ gây bết, làm cho lỗ chân lông bị bít kín thêm, trẻ dễ bị rôm sảy hơn.
Khi trẻ bị rôm sảy nhiều có thể dùng thuốc tím pha loãng để tắm, tắm ít nhất ngày một lần với dung dịch thuốc tím loãng (1/10.000). Bôi dung dịch dalibour toàn thân mỗi ngày một đến hai lần. Chấm thuốc màu eosine hay millan vào chỗ da bị trầy sưng. Chú ý, không được dùng kháng sinh hay corticoid khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Tổng hợp các câu hỏi bác sĩ về bệnh rôm sảy trẻ em thường gặp nhất
Bình thường khi con bị rôm sảy nhiều bà mẹ bôi phấn rôm cho con, điều này có hợp lý?
Không nên sử dụng phấn rôm bôi lên chỗ rôm sảy, càng làm các lỗ chân lông bị bít lại, gây nhiễm khuẩn và làm tổn thương đến da.
Vậy điều trị rôm sảy cho trẻ chúng ta cần làm gì?
Đa số trẻ chỉ bị rôm sảy khi nóng, còn khi thời tiết mát mẻ, sảy tự lặn hết, không gây tác hại gì. Nhưng cũng có rất nhiều trường hợp mụn sảy làm trẻ ngứa, gãi nhiều khiến da sây sát, bị nhiễm khuẩn tạo mụn mủ và nhọt.Tuy nhiên khi trẻ bị rôm sảy kéo dài hay có các dấu hiệu bội nhiễm cần đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa, không nên tự ý bôi thuốc lên da trẻ.
Sử dụng các loại sữa tắm chuyên biệt dành cho trẻ em đã qua kiểm nghiệm lâm sàng, có độ pH acid tự nhiên của da bé. Không dùng những loại xà phòng hoặc sữa tắm có độ kiềm lớn, gây khô da.
Bác sĩ có thể cho các mẹ biết một số cách phòng chống rôm sảy ở trẻ em trong mùa hè?
Ðể phòng rôm sảy cần cho trẻ ở trong nhà mát, có quạt hoặc máy điều hòa, tránh nơi nóng bức; quần áo, tã lót của trẻ cần dùng loại vải sợi cotton mỏng, thấm mồ hôi tốt, rộng rãi, thoáng; không nên dùng các loại sợi nilon tổng hợp, khó hút ẩm.
Tắm cho trẻ để giúp cơ thể thoáng mát, làn da sạch sẽ, các lỗ chân lông không bị bịt kín. Có thể dùng kem dưỡng cho trẻ trong mùa nóng để phòng ngừa rôm sảy và hạn chế bị khô da ở trẻ do ở trong phòng điều hòa quá lâu.
Nên cho trẻ ăn nhiều đồ mát và uống các loại nước hoa quả là tốt nhất, uống đủ nước, hạn chế các thức ăn quá ngọt như như bánh kẹo…
Kinh nghiệm trị rôm sảy của mẹ bé Sumo
Rôm sảy là tình trạng mà hầu như gia đình nào có con nhỏ cũng bị mẹ nó ạ. Mẹ nó yên tâm chứng rôm sảy này trị rất đơn giản, bé nhà tớ hay bị nên tớ thường lấy lá chè xanh rửa sạch, bóp nát, nấu với nước, dùng tắm cho bé có tác dụng kháng khuẩn và làm mát da.
Mẹ nó nên nhớ là không nên ủ bé quá kỹ hay mặc quá nhiều quần áo cho bé, mẹ nó cũng cần hạn chế để trẻ đi ra nắng, tắm nước mát, uống đủ nước, tránh làm trầy xước các vết rôm sảy, bởi lẽ khi bị trầy xước da, dễ dẫn đến nhiễm trùng da.
Ngoài ra mẹ nó lên thực đơn ăn uống hàng ngày ưu tiên cho những thực phẩm có tính mát như nước cam, nước chanh, các loại rau xanh .v.v là mẹ nó có thể yên tâm là chỉ vài ngày là rôm sảy sẽ biến mất ngay. Chúc hai mẹ con sớm trị được chứng rôm sảy này.
Sau khi đọc xong bài viết này, các bậc phụ huynh có còn lo lắng về chứng rôm sảy ở trẻ em nữa không. Không còn lo lắng nữa, nhưng cũng không được chủ quan, vì rôm sảy đã được đẩy lùi có thể quay trở lại bất cứ lúc nào. Do đó các bậc cha mẹ nên lưu ý kỹ điều này: giữ nhà cửa thông thoáng mát mẻ, và lau mồ hôi cho trẻ liên tục nếu trời quá nóng nhé.
Xem thêm:
Trẻ Bị Sởi Phải Làm Sao? Dấu Hiệu Nhận Biết Và Cách Điều Trị Bệnh Sởi
