Khi thời tiết đang chuyển mùa từ thu sang đông hoặc ô nhiễm, khói bụi,… khiến cho trẻ dễ gặp những vấn đề về hô hấp. Trong đó, tình trạng trẻ sơ sinh bị khò khè hoặc phát ra những âm thanh lạ khi thở bố mẹ lo lắng. Liệu đây có phải là dấu hiệu của những căn bệnh nguy hiểm nào không? Phải làm sao để khắc phục?
Hiện tượng trẻ sơ sinh bị khò khè là gì?
Hiện tượng trẻ sơ sinh thở khò khè được hiểu là khi bé thở sẽ phát ra những âm thanh khò khè. Bố mẹ có thể nhận được ra âm thanh lạ này bằng các áp tai gần vào miệng hoặc mũi của bé. Đặc biệt, khi bé ngủ, mẹ sẽ nghe thấy tiếng thở lạ, có thể không đều và tương tự như tiếng ngáy nhẹ.
Vào mùa đông, trẻ nhỏ thường có những triệu chứng thở không đều, lúc nhanh lúc chậm. Thậm chí, thỉnh thoảng trẻ còn rơi vào tình trạng ngừng thở rất nguy hiểm. Thông thường khi phổi của trẻ sơ sinh có sự tác động của vi khuẩn thì phế quản có thể bị co thắt, sưng tấy, phù nề.
Hiện tượng trẻ sơ sinh thở khò khè thường gặp nhất là khi giao mùa
Nếu trẻ thở ra tiếng khác lạ, bố mẹ nên lưu ý lắng nghe xem âm thanh phát ra như thế nào. Bởi vì điều này sẽ giúp bạn xác định liệu con yêu có gặp các vấn về đường hô hấp hay không. Một số bệnh còn khiến phổi của trẻ tiết dịch gây ứ đọng và tắc nghẽn vì dịch tràn vào trong cuống phổi hoặc phế quản, gây cản trở việc hô hấp của trẻ.
Nguyên nhân trẻ sơ sinh thở khò khè
Âm thanh trẻ sơ sinh bị khò khè ở cổ họng có thể được nghe rõ từ xa mỗi khi bé thở mạnh. Một số nguyên nhân khiến trẻ thở khò khè có thể kể đến như bệnh hen suyễn ở trẻ em. Bệnh này khiến trẻ thường thở khò khè khi ngủ. Các cơn khò khè sẽ diễn tiến nặng hơn khi thời tiết thay đổi hoặc khi bé tiếp xúc với khói, bụi bẩn và các tác nhân gây kích ứng khác.
Trẻ sơ sinh thường bị viêm tiểu phế quản, dị ứng, nôn ói, trào ngược dạ dày. Những dịch trào ngược này có thể chảy tràn vào đường hô hấp, gây ra tình trạng trẻ sơ sinh thở khò khè và ho. Với trẻ dưới một tuổi, hiện tượng thở khò khè có thể là do phần xương sụn thanh quản bị mềm. Trường hợp vùng thanh quản của trẻ bị chèn ép bởi các mạch máu lớn cũng khiến cho tiếng thở của trẻ có âm thanh lạ.
Trong thời gian trẻ sơ sinh khò khè có đờm do bị sốt, ho cũng thường gây khó thở, trong phổi có tiếng ro ro bất thường. Và đây chính là dấu hiệu của bệnh viêm tiểu phế quản, viêm phế quản hoặc viêm phổi ở trẻ sơ sinh.
Trẻ sơ sinh bị khò khè có thể do viêm phế quản hoặc viêm phổi
Ngoài ra, nếu trẻ bị viêm thanh phế quản cấp tính sẽ thường xuyên gây ho, khàn tiếng và khó thở về đêm kèm theo tiếng thở khò khè. Mặt khác, trẻ sơ sinh thở khò khè khi ngủ kèm theo khó thở, bú kém, da nhợt nhạt, tím tái có thể do triệu chứng của bệnh tim bẩm sinh.
Đồng thời, các dị vật ở đường thở cũng có thể gây ra tình trạng vướng, khò khè ở trẻ từ 4-5 tháng tuổi. Dù hiếm gặp nhưng căn bệnh viêm amiđan cấp tính đôi khi cũng làm cho trẻ sơ sinh thở khò khè như có đờm ở cổ họng. Hơn nữa, bố mẹ cũng cần cảnh giác các bệnh như u xơ sợi thần kinh, khối u ở phổi, những bất thường ở sọ hầu bẩm sinh cũng khiến trẻ sơ sinh bị khò khè.
Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị khò khè là gì?
- Âm thanh ở cổ họng trẻ phát ra như tiếng huýt sáo: Tình trạng tắc nghẽn đờm dãi ở mũi của trẻ sẽ tạo ra âm thanh giống như tiếng huýt sáo khi thở. Mũi của trẻ sơ sinh thường có lỗ thông khí nhỏ và hẹp.
- Chỉ cần có một ít nước mũi hay sữa bột chảy vào cũng có thể cản trở không khí ra vào trong đường thở. Từ đó, gây ra những âm thanh lạ ở cổ họng như tiếng huýt sáo khi bé hít vào và thở ra. Do đó, nếu bố mẹ chịu khó thông mũi sạch cho bé, tiếng huýt sáo hay khò khè này sẽ không còn.
- Âm thanh phát ra ở cổ bé có tiếng khàn khàn: Tình trạng tắc nghẽn ở thanh quản do nước nhầy ứ đọng cũng khiến trẻ phát ra âm thanh khàn khàn ở cổ khi thở. Đây thường là dấu hiệu thường gặp của bệnh viêm thanh khí phế quản. Chứng bệnh này có thể gây phù nề thanh quản, sưng khí quản, làm cho đường dẫn khí dưới dây thanh âm của trẻ bị hẹp đi. Do đó, âm thanh thở của trẻ trở nên nặng nề hơn, đặc biệt là khi trời lạnh.
- Tiếng thở rít: Thở rít là tình trạng âm thanh thở ra – hít vào ở cổ họng trở nên lớn và gắt, mẹ có thể nghe được rõ ràng khi bé hít vào. Tình trạng này sẽ càng tồi tệ hơn nếu trẻ đang nằm ngửa. Thở rít có thể là dấu hiệu ban đầu của bệnh bạch hầu thanh quản ở trẻ hoặc bệnh mềm sụn thanh quản.
- Trẻ sơ sinh thở khò khè khi bú: Âm thanh thở khò khè thường nghe được rõ nhất là khi bố mẹ áp sát tai gần miệng trẻ. Trẻ hay bị thở khò khè thường là dấu hiệu của tình trạng tắc nghẽn đường hô hấp dưới, viêm phổi, hen suyễn, viêm phế quản,… Ngoài ra, ở những trường hợp trẻ sơ sinh khò khè mũi kéo dài có thể do những dị tật bẩm sinh ở phế quản hay dị vật rơi vào khiến phế quản bị chèn ép.
- Trẻ sơ sinh thở dốc: Viêm phổi có thể khiến cho bé buộc phải thở nhanh và thở dốc, đứt quãng, bất thường. Bệnh này xuất hiện do các virus hay vi khuẩn trong phổi của trẻ gây nên sự tích tụ các chất lỏng ở bên trong các phế nang. Chính vì vậy, khi bé bị viêm phổi, bé thường phải thở dốc kèm theo các triệu chứng như mặt mũi xanh, tím tái và ho dai dẳng.
Trẻ sơ sinh thở khò khè phải làm sao?
Mẹ có thể lấy một lát rễ gừng vắt cho vào nước rồi cho bé uống để giúp bé hết khò khè, sổ mũi, từ đó làm tăng lưu thông vùng mũi cho bé. Những cách này sẽ giúp làm sạch đường thở, sạch đờm, giảm nhiệt và điều trị sổ mũi cho bé.
Một phương pháp khác để trị khò khè ở trẻ sơ sinh rất hiệu quả là bôi tinh dầu tràm vào gan bàn chân của bé sơ sinh vào mỗi buổi tối. Hoặc mẹ cũng có thể cho vài giọt dầu tràm vào chậu nước tắm cũng có thể giúp tránh sổ mũi, giữ ấm và làm bé dễ ngủ hơn.
Bên cạnh đó, các mẹ có thể tham khảo cách rửa mũi để khắc phục tình trạng trẻ sơ sinh bị khò khè ở cổ họng như sau:
Mẹ hãy đặt bé nằm nghiêng, hoặc đẩy nhẹ cho đầu bé nghiêng sang một bên. Nếu dùng lọ thuốc để nhỏ thì nên đặt nghiêng đầu trẻ với độ nghiêng vừa phải để dung dịch chảy từ từ vào khoang mũi bé.
Nếu mẹ dùng lọ xịt thì nên đặt vòi phun ở xa vạch an toàn, sát với vạch lỗ mũi. Nên nhỏ 2 – 3 giọt vào mũi bé một cách nhẹ nhàng và nhanh chóng trong 2 – 3 giây. Tiếp đến, nghiêng đầu bé về bên còn lại và lại tiến hành nhỏ hoặc xịt tương tự như bên kia.
Rửa mũi có thể khắc phục tình trạng trẻ sơ sinh bị khò khè ở cổ họng
Tuy nhiên, 5 phút sau khi nhỏ thuốc, các mẹ nên dùng các dụng cụ y tế chuyên dụng để hút dịch nhầy, đờm dãi ở 2 lỗ mũi, hoặc dùng tăm bông để thấm hút hết lượng nước nhỏ còn ứ đọng. Không chỉ có vậy, mẹ cũng cần chủ động giữ ấm cho trẻ để hạn chế việc bé sổ mũi trở lại. Tránh việc các bé hay khịt vào, làm cho nước mũi chảy ngược vào trong cuống họng, gây ra ho.
Mẹ cần cho trẻ uống nhiều nước để giúp làm mát và sạch họng cho bé. Các mẹ có thể pha vài giọt chanh tươi vào nước ấm rồi cho trẻ uống để làm sạch dịch hoặc một số đờm dãi còn lại ở trong cổ họng.
Không chỉ có vậy, các mẹ còn có thể sử dụng các bài thuốc dân gian bằng gừng và tỏi để chữa khò khè ở trẻ sơ sinh. Cách thực hiện rất đơn giản: cho 4 tép tỏi xay hoặc băm nhuyễn vào 250ml nước sôi, sau đó cho thêm 5ml nước hành và ít muối rồi cho bé uống nước này từ 2 – 3 lần/ngày.
Trẻ sơ sinh bị khò khè – khi nào mẹ cần lo lắng?
Hiện tượng trẻ sơ sinh bị khò khè dù không quá nghiêm trọng nhưng nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Bởi lẽ, tất cả các bệnh có triệu chứng tương tự như trên đều khá nguy hiểm.
Khi trẻ xuất hiện chứng thở khò khè, các mẹ nên bình tĩnh, quan sát cẩn thận và đưa trẻ đi thăm khám sức khỏe thường xuyên để tìm ra nguyên nhân và cách điều trị phù hợp. Nếu thấy trẻ sơ sinh thở khò khè và ho, trước hết bố mẹ nên tiến hành vệ sinh sạch sẽ mũi, họng cho bé, tránh để đờm bị ứ đọng trong khoang mũi.
Nguyên tắc điều trị quan trọng nhất là phải luôn giữ cho hệ tai – mũi – họng của bé được thông thoáng nhất có thể. Cha mẹ có thể dùng nước muối sinh lý 0,9% để rửa mũi cho trẻ, tuy nhiên, chỉ cần 2 – 3 giọt là đủ, mẹ không nên nhỏ quá nhiều.
Khi gặp những dấu hiệu đáng lo ngại về tình trạng thở của bé như tăng nhịp thở liên tục (hơn 60 lần/phút), bé tăng cường thực hiện các cử động để thở như lỗ mũi phập phồng liên tục để cố gắng hít vào – thở ra, hay những cơ ở ngực của bé bị co kéo nhiều hơn bình thường thì lúc này mẹ cần đưa bé đến ngay bệnh viện.
Nên đưa trẻ đi khám ngay khi có dấu hiệu khò khè, tím tái, khó thở
Đồng thời, khi trẻ sơ sinh khò khè mũi và xuất hiện chứng xanh tím mặt mũi thì mẹ cũng cần lưu ý. Vì tình trạng này cho thấy máu trong cơ thể đã không nhận đủ oxy từ phổi, thậm chí xảy ra tình trạng hôn mê, sốt cao thì mẹ cần đưa bé đi khám ngay để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Kết luận
Hệ hô hấp của trẻ sơ sinh còn non yếu, sức đề kháng kém nên rất dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Khi nhận thấy trẻ sơ sinh bị khò khè hoặc thở phát ra những âm thanh khác lạ thì bố mẹ nên đưa trẻ đi khám ngay để sớm phát hiện ra nguyên nhân và có cách điều trị bệnh kịp thời.
Xem thêm:
Sốt Virus Ở Trẻ Sơ Sinh: Cẩn Trọng Với Những Biến Chứng
Trẻ Sơ Sinh Ngủ Nhiều Vào Ban Ngày Có Sao Không, Cần Lưu Ý Gì
Hướng Dẫn Thụt Tháo Đúng Cách Cho Trẻ Sơ Sinh
Nguồn tham khảo:
- https://www.marrybaby.vn/benh-tre-em/tre-so-sinh-tho-kho-khe
- https://hellobacsi.com/chuyen-de/hen-suyen/tre-so-sinh-tho-kho-khe-co-binh-thuong-hay-khong/
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/319344.php
