Sau sinh, các bà mẹ thường mệt mỏi, suy kiệt và được khuyên hạn chế vận động. Tuy nhiên, nếu không chịu khó vận động để lưu thông khí huyết thì có thể gây ra tình trạng bế sản dịch rất nguy hiểm.
Bế sản dịch sau sinh là gì?
Sản dịch thoát ra ở cửa mình của người mẹ sau sinh thực chất là màng rau, dịch và niêm mạc của cổ tử cung và âm đạo bị bong ra, bị đẩy ra ngoài. Sản dịch rất dễ phân huỷ và sẽ tạo ra môi trường thuận lợi cho vi khuẩn trong đường sinh dục sinh sôi, phát triển.
Thông thường, sau khi sinh, tử cung sẽ tự động co bóp để đẩy hết sản dịch ra ngoài. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp, tử cung người mẹ không co bóp khiến cho sản dịch không thể thoát ra ngoài được và bị ứ đọng lại trong tử cung, còn gọi là bế sản dịch sau sinh.
Tình trạng bế sản dịch gây nhiều phiền toái cho mẹ sau sinh
Theo các chuyên gia y tế, bế sản dịch sau sinh (còn gọi là ứ đọng sản dịch) là một trong những tình trạng phổ biến trong giai đoạn hậu sản mà người mẹ gặp phải. Nhiều sản phụ sau khi sinh không chịu vận động nhiều, cứ nằm trong một thời gian dài dẫn đến tử cung không co hồi được, gây ứ đọng sản dịch trong tử cung.
Tình trạng bế sản dịch cộng với thói quen vệ sinh không tốt dẫn đến nhiễm trùng, gây nhiều hậu quả nghiêm trọng cho mẹ sau sinh. Nếu không được can thiệp kịp thời, bế sản dịch có thể dẫn tới các chứng rối loạn đông máu. Chình vì người mẹ bị chảy máu không cầm được sẽ dẫn đến mất máu quá nhiều và nguy hiểm đến tính mạng.
Nguyên nhân và những biến chứng của tình trạng bế sản dịch
Có rất nhiều nguyên nhân gây bế sản dịch, trong đó chủ yếu là mẹ vận động kém sau sinh, cơ thể bị suy kiệt, có sót nhau, tử cung co hồi chậm do bị mất máu nhiều. Đồng thời, nếu thai quá to hoặc mẹ mang đa thai, đa ối cũng khiến trương lực cơ tử cung quá kém, tử cung bị căng giãn quá mức nên sau khi sinh chưa phục hồi lại được và gây bế sản dịch.
Mặt khác, nếu thai phụ có quá trình chuyển dạ trước sinh kéo dài hoặc sinh mổ mà chưa vào giai đoạn chuyển dạ cũng làm cho quá trình co bóp tử cung diễn ra chậm, sản dịch bị ứ đọng lại. Hiện tượng bế sản dịch sau sinh mổ nếu không được can thiệp và xử lý kịp thời sẽ dẫn đến nhiều biến chứng như: sản dịch bị nhiễm khuẩn, gây ra tình trạng chảy máu không cầm, rối loạn đông máu rất nguy hiểm đến tính mạng sản phụ.
Vậy, nếu người mẹ bị bế sản dịch có nguy hiểm không? Trong nhiều trường hợp bị bế sản dịch thường kèm theo các triệu chứng nhiễm trùng hậu sản như đau bụng, sốt, sản dịch hôi,… Khi đó, sản phụ buộc phải tái nhập viện để xử lý bế sản dịch. Thậm chí, có nhiều ca bệnh nặng gây chảy máu ồ ạt, các bác sỹ phải truyền máu, hút dịch lòng tử cung, mổ để cầm máu cho sản phụ. Cá biệt có trường hợp nghiêm trọng hơn, người mẹ còn phải cắt tử cung nếu dùng thuốc không hiệu quả.
Trên thực tế, sản dịch sau khi sinh là một hiện tượng sinh lý bình thường ở các sản phụ. Tuy nhiên, các chị em cũng không nên chủ quan vì bế sản dịch sau sinh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như trên. Đặc biệt là khi thấy tử cung có dấu hiệu bất thường phải đi khám ngay để chữa trị kịp thời.
Dấu hiệu nhận biết mẹ bị bế sản dịch sau sinh?
Hiện tượng ra sản dịch là điều hoàn toàn bình thường ở những phụ nữ sau sinh con trong thời gian từ 1 – 2 tuần, còn gọi là quá trình hậu sản. Tùy theo cơ địa, có người ra nhiều sản dịch, có người ra ít, người ra dài ngày, người chỉ vài ngày là hết.
Tuy nhiên, có một đặc điểm để nhận biết sản dịch, đó là ra máu loãng, có nhớt theo lượng ít dần, có màu nâu sẫm và không có màu đỏ tươi. Quá trình này sẽ kéo dài đến 45 ngày, nếu quá 45 ngày mà vẫn còn sản dịch là dấu hiệu bất thường.
Sản phụ ra sản dịch hơn 45 ngày sau sinh có thể đã bị bế sản dịch
Những dấu hiệu bế sản dịch sau sinh mổ mà các chị em thường gặp phải đó là: Ra sản dịch nhiều và sản phụ bị sốt nhẹ. Không những thế, sản phụ thường xuyên cảm thấy căng tức, đau quặn ở vùng hạ vị. Khi khám âm đạo, còn rất ít sản dịch có thể kèm mùi hôi bốc lên có thể do nhiễm trùng. Sản phụ cũng có thể tự nhận biết khi sờ vào bụng thấy cứng, có cục. Bên cạnh đó, cổ tử cung đóng kín, dùng tay nong cổ tử cung thấy ra sản dịch ra màu đen sậm kèm mùi hôi, đau nhiều khi ấn đáy tử cung.
Do đó, khi có các dấu hiệu bế sản dịch, ngoài việc đi khám phụ khoa thông thường, các chị em cũng nên đi siêu âm để bác sĩ chẩn đoán và điều trị. Nếu đúng chị em bị bế sản dịch kèm viêm nhiễm phụ khoa thì các bác sĩ sẽ kê thuốc điều trị bế sản dịch sau sinh mổ để giúp kích thích co bóp tử cung, từ đó đẩy hết sản dịch ra ngoài và điều trị cả phụ khoa.
Cách phòng tránh bế sản dịch sau sinh cho các sản phụ
Nhằm tránh cho sản dịch không bị ứ đọng lại trong buồng tử cung, chị em phụ nữ sau khi sinh nhất thiết phải kiểm tra thật kỹ cổ tử cung. Nhiều người cho rằng sau khi sinh, người mẹ phải nằm gác chéo hai chân lên nhau để cho âm đạo khép lại. Tuy nhiên, nếu nằm như vậy quá lâu sẽ không tốt cho mẹ vì sẽ ngăn cản sản dịch thoát ra ngoài.
Thông thường, trong 10 ngày đầu sau sinh, đối với những trường hợp tử cung co hồi tốt thì mỗi ngày tử cung sẽ co hồi được khoảng 1cm để tống dần sản dịch ra ngoài. Sau sinh, nếu sản phụ lười vận động, cứ “nằm ì” trên giường thì tử cung sẽ không co lại được. Đây chính là nguyên nhân chủ yếu khiến cho sản phụ bị bế sản dịch. Sản dịch bị ứ đọng trong tử cung sẽ gây nhiễm trùng tử cung, ảnh hưởng đến sức khỏe của người mẹ. Vì thế, sau sinh sản phụ không nên nằm nhiều mà chỉ nên nằm nghỉ ngơi trong 8h đồng hồ, sau đó vận động nhẹ nhàng, cho con bú sau sinh để chống bế sản dịch hiệu quả.
Sau khi sinh, để phòng bế sản dịch, mẹ nên vận động nhẹ nhàng
Các bác sỹ khuyến cáo các sản phụ nên vận động nhẹ, đi lại nhẹ nhàng sẽ giúp cho dạ con nhanh chóng phục hồi, đồng thời giúp sản dịch được đẩy nhanh ra ngoài, từ đó rút ngắn quá trình hậu sản. Một kinh nghiệm được dân gian truyền lại cũng khá hiệu quả, đó là sản phụ cũng có thể nằm úp bụng xuống giường khi ngủ với thời gian từ 20 – 30 phút mỗi ngày. Bởi lẽ, nếu người mẹ có tử cung ở tư thế gập trước thì sẽ giúp cho sản dịch ra dễ dàng.
Sản dịch nếu bị ứ đọng lại sẽ tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển trong đường sinh dục nên trong thời gian này mẹ cần chú ý vệ sinh sạch sẽ âm đạo. Để phòng tránh bế sản dịch, các sản phụ cần chú ý vệ sinh vùng kín thật sạch sẽ và chu đáo mỗi ngày với nước muối loãng hoặc nước trà xanh, nước lá trầu không,… còn ấm.
Trong những ngày đầu, khi sản dịch ra nhiều, mẹ cần thường xuyên thay băng vệ sinh 4-5 lần/ngày hoặc nhiều hơn. Những ngày sau, lượng sản dịch tuy ít đi, nhưng mẹ vẫn cần phải thay băng thường xuyên để tránh nhiễm khuẩn, không nên để băng quá 6 tiếng. Lưu ý, cần sử dụng băng vệ sinh chất lượng tốt để tránh nhiễm trùng, nhiễm khuẩn vùng kín.
Bên cạnh đó, sản phụ cho con bú đúng cách cũng một trong những cách điều trị bế sản dịch. Khi người mẹ cho bé bú, cơ thể sẽ tiết ra chất Oxytocin – một chất nội tiết giúp khả năng co hồi tử cung người mẹ, từ đó đẩy sản dịch ra ngoài tốt hơn.
Cho con bú đúng cách cũng một trong những cách điều trị bế sản dịch
Bài thuốc dân gian chữa bế sản dịch sau sinh hiệu quả cho mẹ
Bên cạnh việc vận động nhẹ nhàng và cho bé bú đúng cách, mẹ có thể kết hợp bài thuốc dân gian đã được chứng minh tốt cho sức khỏe của phụ nữ sau khi sinh như ngải cứu, rau dền, đặc biệt là rau ngót tươi. Chị em có thể tham khảo cách điều trị bế sản dịch bằng rau ngót dưới đây:
Lấy khoảng 1 -2 bó rau ngót tươi tuốt lấy lá, ngâm muối, rửa thật kỹ dưới vòi nước sạch, để ráo nước. Cho lá rau ngót vào cối xay nhuyễn cùng chút muối và ít nước rồi uống mỗi ngày một cốc. Uống từ 3 – 5 ngày như vậy sẽ giúp các mẹ tống hết sản dịch ra khỏi tử cung, đồng thời giúp trị sót nhau, kích thích tử cung co bóp nhanh, sớm hồi phục về trạng thái ban đầu.
Nếu các mẹ không uống được nước rau ngót tươi thì cũng có thể nấu rau ngót lên lấy nước uống hoặc nấu canh với thịt bằm để ăn hàng ngày. Cách này cũng giúp đẩy hết sản dịch nhưng không có hiệu quả cao bằng uống nước rau ngót tươi.
Tuy nhiên, khi đã áp dụng bí quyết xử lý bế sản dịch sau sinh này, nếu lượng sản dịch vẫn không hết mà còn kéo dài kèm các triệu chứng sau các mẹ cần đi bác sĩ ngay: Sản dịch tiết ra có màu đỏ tươi hoặc màu trắng sữa, có mùi hôi tanh, thỉnh thoảng lẫn cục máu tươi, lượng máu ra ồ ạt rất nguy hiểm vì có thể dẫn tới băng huyết.
Trường hợp không thấy sản dịch thoát ra hoặc ra rất ít, chỉ một ngày là hết, cá biệt có trường hợp sản dịch kéo dài hơn 30 ngày đi kèm sốt, đau bụng dữ dội cũng là một dấu hiệu không thể coi thường. Đồng thời, các mẹ sau sinh cần dùng băng vệ sinh thông thường, tránh dùng băng vệ sinh dạng tampon vì có thể gây và chạm vào thành tử cung, âm đạo gây tổn thương và chảy máu.
Bế sản dịch sau sinh là một hiện tượng rất nguy hiểm đối với các chị em sau sinh. Để phòng tránh tác hại và những biến chứng do bế sản dịch gây ra, các mẹ cần tuyệt đối tuân thủ những lời dặn của bác sỹ, giữ vệ sinh thật tốt, đặc biệt là vùng kín. Nếu nhận thấy có 1 trong những dấu hiệu bế sản dịch ở trên, các sản phụ cần được đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị kịp thời, tránh những hậu quả không mong muốn.
Nguồn tham khảo: tudu.com.vn, marrybaby.vn
Xem thêm:
Hiện Tượng Hết Sản Dịch Lại Ra Máu Tươi Có Nguy Hiểm Không, BS Tư Vấn
