Sản dịch vốn là hiện tượng bình thường sẽ xảy ra với bất kì phụ nữ nào sau khi sinh em bé. Tuy nhiên, nếu bị sản dịch ra máu cục thì sao. Đây có phải là dấu hiệu nguy hiểm không? Tại sao lại xảy ra điều này và chị em cần làm gì để khắc phục. Tất cả sẽ được giải đáp ngay trong bài viết dưới đây.
Tại sao trong sản dịch có cục máu đông?
Việc sản dịch ra máu cục được hình thành khi tử cung bắt đầu quá trình phục hồi. Trước khi sinh, tử cung cần được mở rộng ra với kích cỡ vừa đủ để em bé có thể chui ra ngoài. Vì phải nới rộng ra như vậy nên tử cung không tránh khỏi bị tổn thương suốt thời gian sinh đẻ. Chính vì thế, khi tới giai đoạn để khôi phục nguyên trạng, niêm mạc tử cung sẽ hoại tử và bong ra, đi cùng với các cục máu đông nhỏ có từ vết thương nơi nhau bám và chất nhầy tử cung. Tất cả cùng nhau được đào thải ra ngoài. Vì thế, khi chị em nhìn thấy sản dịch, sẽ thấy được màu đỏ tươi cùng mùi tanh của máu. Bên cạnh đó còn thấy được các cục máu đông nhỏ.
Kèm theo sản dịch là các cục máu đông nhỏ có từ vết thương nơi nhau bám
Sản dịch ra máu cục có nguy hiểm không?
Hiện tượng sản dịch ra máu cục là hiện tượng sinh lý bình thường. Khi ra sản dịch sẽ có màu đỏ giống máu với lượng rất nhiều vào những ngày đầu, kèm theo đó là những cục máu đông rất nhỏ. Vì vậy, chúng không gây nguy hiểm gì cho người mẹ. Tuy nhiên, nếu thời gian xuất hiện máu cục là một khoảng thời gian rất dài sau đó và tình trạng này xảy ra liên tục trong nhiều ngày, cùng với đó là mùi hôi thối từ sản dịch tiết ra, kích thước cục máu lớn hơn bình thường thì sản phụ có thể đã bị bệnh nhiễm trùng ở bộ phận nào đó. Điều này là vô cùng nguy hiểm vì nó sẽ ảnh hưởng tới khả năng hồi phục tử cung, buồng trứng, có thể gây vô sinh hoặc thậm chí người mẹ có thể tử vong nếu không nhanh chóng khám và chữa trị.
Cách quan sát để nhận biết sản dịch bất thường
Sản dịch còn được gọi với một tên khác là huyết hôi. Những người phụ nữ sau khi sinh con sẽ xuất hiện các vật phân tiết dạng huyết chảy ra từ đường âm đạo trong một khoảng thời gian nhất định. Theo y học, vật phân tiết dạng huyết này là sản dịch. Còn bên Trung y thì sản dịch là loại dịch đục huyết thừa được bài tiết từ tử cung của người phụ nữ sau khi sinh.
Bình thường, sản dịch sẽ có mùi huyết tanh, không hôi. Vào những ngày đầu mới xuất hiện, sản dịch có màu đỏ tươi hoặc màu đỏ đậm. Trong sản dịch có chứa một lượng lớn huyết dịch, máu cục nhỏ và tổ chức màng bong hoại tử. Kiểu sản dịch này được gọi là sản dịch tính huyết. Thời gian có sản dịch tính huyết là trong 3-7 ngày liên tục. Khi đã được 1 tuần, màu của sản dịch sẽ chuyển thành màu vàng đậm. Huyết dịch trong sản dịch lúc này ít hơn, thay vào đó là niêm dịch tử cung và âm đạo, có chứa vi khuẩn, gọi là sản dịch đậm đặc. Tiếp đó 2 tuần nữa, sản dịch sẽ chuyển sang màu trắng.
Sản dịch sẽ có màu đỏ tươi hoặc đỏ đậm vào những ngày đầu sau sinh
Sản dịch thường sẽ hết sạch trong khoảng 3 tuần. Nhưng khoảng thời gian diễn ra và kết thúc như trên cũng không chính xác tuyệt đối bởi mỗi người sẽ khác nhau tùy vào cơ địa của từng người. Có người sẽ có thời gian ra sản dịch màu vàng dài hơn nhưng cũng có người lại có thời gian sản dịch màu trắng dài hơn màu vàng. Dù là trường hợp nào thì đây đều được coi là dấu hiệu bình thường.
Tuy nhiên, chắc chắn rằng vẫn sẽ có người chưa thực sự biết nguyên do vì đâu lại có hiện tượng sản dịch sau sinh như này.
Sau khi kết thúc quá trình sinh nở, nhau thai trong tử cung bong ra, thành tử cung và mặt trong của nhau thai biến thành một diện mạo khác, chính là trở nên thô sần vì các mạch máu bị đứt đoạn ứ huyết tạo nên. Sau đó, tử cung hoạt động co thắt để trở về trạng thái ban đầu, việc làm này đã khiến cho các tổ chức hoại tử bề mặt và huyết bị ứ đọng từ trong âm đạo đào thải ra ngoài. Đây chính là một phần trong sản dịch.
Bên cạnh đó, nội mạc tử cung cũng đang trong trạng thái hồi phục, các tổ chức màng bong vì thế sẽ được đưa ra ngoài cơ thể. Cổ tử cung lúc này sẽ sung, huyết, phù cho đến khi quá trình khôi phục hoàn tất và đào thải được hết các vật phân tiết. Chính những huyết dịch, vật phân tiết cùng tế bào hoại tử này đã tạo ra sản dịch mà các chị em thường thấy sau sinh.
Với những trường hợp sản dịch ra bất thường, thời gian có sản dịch sẽ dài hơn hoặc ngắn hơn 3 tuần. Bên cạnh đó, khối lượng, màu sắc, tính chất, mùi của sản dịch cũng không giống bình thường. Sản dịch này sẽ được gọi là sản dịch dị thường. Khi xảy ra vấn đề này, có khả năng khung chậu và cơ quan sinh sản của người mẹ đã bị nhiễm trùng. Lúc này, các mẹ cần được thăm khám bởi các bác sĩ chuyên khoa để chẩn đoán tìm ra nguyên nhân và có cách điều trị, xử lý kịp thời.
Ngoài ra, khi sản dịch tiết ra có mùi hôi thối như mùi thịt rữa và sản phụ bị đau bụng, sốt thì chứng tỏ rằng tử cung và các phần phụ (ống dẫn trứng và buồng trứng), âm đạo đã bị nhiễm trùng. Nếu lượng sản dịch ra ngày càng nhiều hơn về sau, màu sắc cũng đỏ, đậm hơn hoặc có nhiều cục thì có nghĩa là tử cung đã bị xuất huyết, cổ tử cung có dấu hiệu tổn thương, âm đạo bị tổn thương hay đã xảy ra tình trạng nhiễm trùng. Hoặc đã hơn 1 tháng nhưng sản dịch vẫn chưa chấm dứt thì có khả năng tử cung vẫn chưa được phục hồi, cơ quan sinh sản bị tổn thương dẫn đến xuất huyết, nhiễm trùng. Tất cả các trường hợp này đều là những hiện tượng dị thường, bạn cần phải cẩn thận.
Ra sản dịch có mùi hôi và bị đau bụng có khả năng sản phụ đã bị nhiễm trùng tử cung, âm đạo
Thêm nữa, nếu sản phụ hết sản dịch sớm mà không thấy triệu chứng gì khác thì sản phụ cũng không cần lo lắng vì đây cũng là hiện tượng bình thường. Ngược lại, sản dịch nhanh hết mà kèm theo đau bụng, trướng bụng thì đây là bệnh về tử cung. Sản phụ cần đến ngay bệnh viện khám.
Để đảm bảo kiểm soát được từng tình huống có thể xảy ra như trên, các chị em cần quan sát mọi diễn biến của sản dịch. Bất cứ sự thay đổi về khối lượng, màu sắc, tính chất, mùi và thời gian sản dịch ra đều tiềm ẩn nguy cơ nào đó. Chỉ khi chú ý quan tâm cơ thể mình cẩn thận, các chị em mới có thể kịp thời ngăn chặn các diễn biến xấu ảnh hưởng tới sức khỏe của chính mình.
Lời khuyên của bác sĩ về sản dịch
Để em bé được chui ra ngoài dễ dàng, tử cung sẽ cần được mở rộng ra. Cho nên, sau khi đã hoàn thành nhiệm vụ đưa em bé ra ngoài an toàn, tử cung sẽ bước vào giai đoạn hồi phục. Trong quá trình phục hồi này, niêm mạc tử cung sẽ bị hoại tử, bị xơ hóa mà bong ra lẫn cùng với các cục máu đông nhỏ từ vết thương nơi nhau bám và chất nhầy tử cung được thoát ra ngoài. Hiện tượng này các chuyên gia gọi đó là máu sinh hay sản dịch.
Và hiện tượng này là điều hết sức bình thường với bất cứ người phụ nữ sinh con nào, dù là đẻ thường hay đẻ mổ. Khoảng thời gian diễn ra sản dịch sẽ kéo dài 2-6 tuần. Trong đó, 3 ngày đầu sản dịch sẽ ra nhiều và có màu đỏ tươi. Mấy ngày sau sản dịch sẽ nhạt màu dần đi (màu hồng nhạt như dịch loãng). Đến ngày thứ 7-10, máu sinh sẽ mang một lượng tế bào, niêm mạc nên thời điểm này sản dịch sẽ có màu vàng nhạt hoặc trắng nên được gọi là máu sinh trắng.
Ở một người phụ nữ bình thường, khỏe mạnh, chu trình diễn ra sản dịch chỉ trong khoảng 20 ngày là kết thúc hoặc là 45 ngày. Với người có sản dịch kéo dài 45 ngày, mẹ sẽ thấy ít máu đỏ tươi trong 1 tuần. Đó chính là kinh non. Hiện tượng xuất hiện kinh non này cho thấy niêm mạc tử cung đã được phục hồi sớm.
Còn sau 6 tuần, nếu ra cùng sản dịch vẫn là máu và kèm theo là mùi hôi, sốt 38-39 độ, bụng dưới căng tức, đau tràn thì chị em đã rơi vào tình trạng bế sản dịch (sản dịch vẫn còn trong tử cung).
Từ ý kiến của các bác sĩ sản khoa, nguyên nhân có bế sản dịch là do sản phụ nằm nhiều, ít đi lại, vận động vì sợ như lời dân gian nói là bị sa dạ con. Chính vì vậy, để không gặp tình trạng bế sản dịch, sản phụ cần đi lại, vận động nhẹ nhàng sau khi đã nghỉ ngơi đủ 8 tiếng. Hoạt động này sẽ giúp co dạ con lại để đẩy nhanh sản dịch ra ngoài, rút ngắn thời gian hậu sản cho mẹ.
Thêm vào đó, sản phụ cũng nên hạn chế dùng tampon vì nó có thể gây viêm nhiễm. Thay vì dùng tampon, các chị em nên dùng băng vệ sinh. Vì ngày đầu tiên thường có rất nhiều nên chị em cần thay băng một tiếng một lần. Còn những ngày tiếp theo, chị em chỉ cần cách 3-4 tiếng thì thay một lần. Mỗi lần thay như vậy đều phải cẩn thận rửa tay sạch sẽ và vệ sinh vùng kín bằng nước ấm. Làm như vậy sẽ ngăn ngừa được tình trạng vi khuẩn xâm nhập gây nên các bệnh viêm nhiễm tử cung và âm đạo.
Sản phụ dùng tampon có thể bị mắc bệnh viêm nhiễm
Kết luận
Cũng như các triệu chứng khác khi có sản dịch, sản dịch ra máu cục nếu không có mùi hôi hay biểu hiện đau bụng thì sản phụ có thể yên tâm là điều này hoàn toàn bình thường. Ngược lại, nếu có các dấu hiệu bất thường đi kèm thì sản phụ nên đi khám để được các bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán, tìm nguyên nhân và chữa trị kịp thời.
Nguồn tham khảo: conlatatca.vn, mecuti.vn, marrybaby.vn
Xem thêm:
